'IK ONTDEKTE MIJN PASSIE: FILMEN VAN DE MENS IN ZIJN WERKOMGEVING'

Ik heb al heel mijn leven een passie voor film, maar tijdens mijn studie Human Resource management kwam ik achter mijn passie voor het observen van mensen tijdens hun werk. Ik liep bijna een jaar stage op de personeelsafdeling bij Tetra Pak in Moerdijk, een groot Zweeds verpakkings bedrijf. Het grootste gedeelte van mijn stage was ik aan de wandel door het hele bedrijf om naar alle verhalen te luisteren van mensen over hun passie voor het werk maar vooral ook hun beleving; wat vonden ze belangrijk in hun werk, wat maakt het dat ze elke dag weer naar hun werk rijden, wat maakt het dat ze prettig samenwerken met hun collega’s, wat wordt er allemaal besproken tijdens de koffiepauzes? Dat hier ook een studie voor was, ontdekte ik gelukkig na mijn afstuderen. Ik begon in 2002 in Amsterdam met mijn master studie organisatie-antropologie.

'IK WAS DE EERSTE MASTERSTUDENTE AAN DE MASTER ORGANISATIE-ANTROPOLOGIE AAN DE VU AMSTERDAM DIE AFSTUDEERDE MET EEN DOCUMENTAIRE'

De master Cultuur, Organisatie en Management aan de VU Amsterdam is een vorm van organisatie-antropologie maar heeft geen vak video etnografie in tegenstelling tot veel andere studies Culturele Antropologie. Mijn gedachte was: ‘Waarom zou je de camera niet inzetten als middel om de zo immens grote diverse werelden van werk (banken, fabrieken, overheden, creatieve bedrijven, technische bedrijven. etc..) al filmend te onderzoeken?’. Werk is in onze samenleving ons tweede identiteit. De eerste vraag op een feestje is niet voor niks vaak: ‘Wat doe jij voor werk? ‘. Het is de plek waar we, naast ons gezin, familie en vrienden, het grootste deel van onze tijd doorbrengen. Organisaties en werkplekken zijn leefwerelden waarin wij als mensen ons op een bepaalde manier voor kleden, gedragen en waar een rollercoaster aan emoties plaatsvindt elke dag; van vreugde, liefde en passie, boosheid en frustratie en ook energie en lol.

'DE WERELD ACHTER MODEBEDRIJF OGER FASHION IN DE PC HOOFTSTRAAT AMSTERDAM'

Gelukkig kreeg ik die kans in 2005 om mijn eerste organisatie of bedrijfs-antropologische documentaire te maken. Een 27 minuten documentaire over de wereld achter modebedrijf Oger Fashion. Ik mocht samenwerken met twee, nu inmiddels erg succesvolle filmmakers, Menno Otten en Niels van Koevorden. We maakten samen de documentaire, ieder voor ons eigen leerproces. De documentaire werd uiteindelijk veelvuldig gebruikt als lesmateriaal binnen de opleiding Culture, Organization and Management. Het rijke beeldmateriaal zorgde zelfs voor een publicatie van een wetenschappelijk artikel over de winkel dat ik samen met Professor Alfons van Marrewijk schreef.

Still uit documentaire 'De vloer op met Oger', 2005

'ER IS EEN GROOT VERSCHIL TUSSEN EEN BEDRIJFS-ANTROPOLOGISCHE FILM EN EEN PROMOTIE BEDRIJFSFILM

Een promotie bedrijfsfilm heeft vaak als doel om organisaties in mooie beelden aan de buitenwereld te tonen. Terwijl een bedrijfs- antropologische film de organisatie laat zien zoals de medewerkers die organisatie ook dagelijks ervaren. Het vertelt uiteindelijk een verhaal over de organisatie en daarbij is de stijl en vorm nog steeds een belangrijk onderdeel om een goede film te maken. Maar deze manier van filmen vergt een specifieke aanpak. Als filmmaker observeer ik de organisatiecultuur door middel van een korte research periode van voor-interviews (zonder camera). In goed overleg bepalen we vervolgens op welke momenten en voor welke periode we de organisatie in kleine crew (twee personen) gaan filmen. Al het observerende beeldmateriaal wordt uiteindelijk gemonteerd tot 1 verhaal dat het dichtst bij de werkelijke ervaring ligt die opgedaan werd tijdens het filmen.

'EEN BEDRIJFS -ANTROPOLOGISCHE FILM IS EEN NATUURLIJK BINDMIDDEL VOOR DE ORGANISATIE'

Het maken van een film over de dagelijkse leefwereld van een organisatie is een natuurlijk middel om de binding van medewerkers in een organisatie te revitaliseren. Een interessant onderdeel kan zijn om medewerkers actief te betrekken bij het filmproces door hen zelf ook bepaalde meetings of dagelijkse rituelen te laten filmen. Bijvoorbeeld de ochtend meeting, een belangrijk koffie ritueel, of viering van belangrijke momenten. Zeker bij reorganisatie trajecten en fusies, waar veel weerstand en onrust kan ontstaan, kan dit filmproject een interessant bindmiddel zijn voor zowel nieuwe als de oude medewerkers. Er kunnen zelfs nieuwe rituelen ontstaan die gezamenlijk weer als heel prettig en versterken ervaren worden.